Koi Health Care Centre

In algemene zin wordt quarantaine gehanteerd om te voorkomen dat nieuw aangeschafte dieren, of dit nu varkens of vissen zijn, reeds aanwezige dieren besmetten met nieuwe ziekten.
Quarantaine voor Koi heeft meerdere doelen:

1. Voorkomen dat het al aanwezige visbestand besmet wordt met een eventuele ziekte die de nieuwe Koi meedraagt.
2. Voorkomen dat de nieuwe Koi vanwege de overgang naar een andere waterkwaliteit (zowel chemisch als biologisch) gestrest raakt en ziek wordt in de bestaande vijver.
3. Een omgeving creëren waarin de overgang van de oude situatie naar de nieuwe situatie middels langzame overgang kan plaatsvinden.
4. Creëer een omgeving waarin eventuele behandeling makkelijker is uit te voeren;

• Denk hierbij aan een kleiner volume water.
• De mogelijkheid de watertemperatuur te verhogen.
• Het makkelijker vangen van de vis voor observatie of specifieke behandeling en de kosten van de behandeling te beperken.

In dit artikel wordt ingegaan op de voorwaarden die gesteld worden aan een goed Koi quarantainesysteem en hoe hiermee in de praktijk om te gaan.

Afmeting quarantaine koi systeem
De afmeting is sterk afhankelijk van het doel van het systeem.
Wil men het systeem alleen gebruiken voor het apart houden van nieuw aangekochte Koi dan kan men volstaan met een relatief klein systeem (zoals bijvoorbeeld de 600 liter bakken met daarop een bijpassend filter van ± 150 liter).
Als richtlijn houdt ik 125 liter filtervolume aan per meter vis lengte.
In een "gerijpt" quarantaine-systeem van 600 liter + 150 liter filter zou men dus 2 Koi's van 50 cm of 6 koi's van 20 cm kunnen plaatsen.
Let op, dit geld wel voor een "gerijpt" filtersysteem, waarin het biologisch filter goed draait!!
Het zwemvolume ofwel de bak waarin de vis rondzwemt, is wel gebonden aan minimum afmetingen (houdt 600 liter aan) , maar is van minder groot belang dan de filtercapaciteit en de werking hiervan.

De vissen kunnen gaan springen wanneer deze in de beperkte ruimte van het quarantainesysteem worden gezet, let hier dus goed op.
Grotere vissen kunnen zich hierbij flink beschadigen.
Het goed afdekken van het systeem met een net is dan ook geen overbodige luxe.
Voor grotere vissen (50 cm en groter) wordt vanwege de geringe ruimte dan ook geadviseerd om een quarantaine-systeem van 1-2 m³ te gebruiken.
Om de overgang naar het “nieuwe” vijverwater te maken wordt de quarantaine bak gevuld met water uit de bestaande vijver en worden eventuele verversingen uitgevoerd met vijverwater.

Draait het quarantaine koi systeem het hele jaar door?
Wanneer je het quarantaine-systeem opstart vlak voordat je de vis introduceert, ben je te laat.
De waterkwaliteit zal snel verslechteren (ammoniak/nitriet ophoping) vanwege het onvoldoende werkzaam zijn van het biologisch filter.
Je kunt het biologisch filter op meerdere manieren goed laten draaien;

1. Het systeem draait het hele jaar door met een vast visbestand (dit kunnen ook goudvissen zijn), zodat het biologisch filter goed "gerijpt"is;
2. Je start het systeem enkele dagen tot een week van tevoren op met "gerijpt" filtermateriaal uit de bestaande vijver (bij voorkeur gelijke watertemperatuur);
3. Je start het systeem op met ammoniak en bacteriën. Voeg per 600 liter bak + filter een dopje schoonmaak ammoniak en tegelijkertijd filterbacteriën toe. Herhaal dit eventueel wanneer de ammoniak volledig is omgezet naar nitraat.
   Volg dit omzettingsproces middels watertesten van ammoniak en nitriet. De vissen mogen pas geplaatst worden wanneer de omzetting volledig is.
   Wanneer dan nog geen vis geplaatst wordt, dan kun je nogmaals ammoniak en bacteriën toevoegen om het filter actief te houden.

Alleen bacteriën toevoegen voor de introductie van de nieuwe vis in het quarantainesysteem is onvoldoende om het filter actief te maken, ook niet wanneer dit al weken vooraf gebeurt.
De bacteriën hebben immers voedsel (uitwerpselen) nodig om zich te vermeerderen.

Wat te doen wanneer je nieuwe Koi/vis in het quarantainesysteem plaatst?
Vul het quarantainesysteem met water uit de bestaande vijver en zorg voor een actief filter. Breng het water in de quarantaine bak met leidingwater (warm of koud) op vergelijkbare temperatuur als het water waar de vis uitkomt.
Zorg voor voldoende circulatie en beluchting. De lengte van de quarantaine-periode is afhankelijk van de risico's die men uit wil bannen.
We kunnen hier onderscheid maken in risico op:

• parasieten
• bacteriën
• virussen

Afhankelijk van de ziekte die men wil voorkomen, zijn verschillende quarantaine periodes noodzakelijk evenals de omstandigheden tijdens de quarantaineperiode.

Parasieten
Ten aanzien van parasieten geld dat deze actiever zijn en een kortere cyclus doormaken bij hogere temperaturen.
Om te bepalen of de vissen besmet zijn dan wel ziek worden van eventuele aanwezige parasieten is een quarantaine periode van 3 weken bij 15-20°C aan te bevelen.
Eventuele aanwezige parasieten (op de nieuwe vis of in het water van de bestaande vijver) in combinatie met stress door een andere omgeving, zullen binnen deze 3 weken tot uiting komen en resulteren in ziekte.
Door vroegtijdig een microscopische controle uit te voeren, is dan vast te stellen welke maatregelen nodig zijn om de vissen parasiet vrij te maken alvorens ze uiteindelijk over te plaatsen naar hun eindbestemming, de vijver.

Bacteriën
Ten aanzien van bacteriën geldt dat deze over het algemeen het beste gedijen bij hogere temperaturen (16-25°C).
Om eventuele aanwezige besmettingen aan het licht te brengen (o.a. kieuwrot) wordt een quarantaine periode van 3-4 weken bij 20-22°C aanbevolen.
Indien zich binnen deze periode geen problemen voordoen buiten de al genoemde parasieten-aantastingen, mag men ervan uitgaan dat de kans op overdracht van bacteriële problemen naar de vijvervissen minimaal is.
Als blijkt dat na microscopische controle geen parasieten aanwezig zijn, maar zich toch problemen voordoen in de vorm van kieuwrot, bekrot, vinrot, gatenziekte etc. kunnen gerichte acties worden uitgevoerd tegen deze bacteriële problemen.

Virus
Bij de virusaantastingen vormt het Koi Herpes Virus (KHV) het meest ingrijpende probleem.
Introductie van vissen in de vijver die dit virus met zich mee dragen kunnen leiden tot sterftepercentages van 70-90% van de bestaande vijverpopulatie.
Het aantal gevallen van KHV is nog steeds beperkt in Nederland, maar toch een factor waarmee rekening moet worden gehouden.
Teneinde vast te stellen of de nieuw aangekochte vis besmet is met KHV, wordt een quarantaineperiode van minimaal 3 weken geadviseerd met een aangepast temperatuurregime om eventuele virussen actief te maken.
Dit temperatuurregime houdt in dat, ervan uitgaande dat de vis een winterperiode achter de rug heeft, het water in het quarantaine-systeem langzaam wordt opgevoerd naar ±22°C (2-3°C per dag).
In de temperatuurrange van 18-27°C voelt het virus zich het beste thuis en zal zich dan ook snel vermeerderen.
Bij aanwezigheid van het virus zullen in enkele weken symptomen verschijnen. Een belangrijk symptoom dat veelvuldig optreedt bij KHV is kieuwrot.

Overige uitwendige symptomen die door KHV worden veroorzaakt staan beschreven in de cursushandleiding “Waterkwaliteit en Visziekten” van Koi Health Care Centre.
Bezoek voor meer info betreffende de cursus op deze site.
De totale quarantaine-periode is afhankelijk van de starttemperatuur en de temperatuur waarnaar de vissen weer teruggebracht moeten worden om overgezet te worden naar de vijver.
Omdat de mogelijkheid bestaat dat de nieuwe vissen drager zijn van het KHV virus, maar inmiddels immuniteit hebben opgebouwd (hebben bijvoorbeeld al een temperatuurbehandeling van 30°C gehad of zijn overlevende van een KHV uitbraak) dient men een extra actie uit te voeren.
Bij de nieuwe vissen in quarantaine dient men een tweetal vissen uit de bestaande vijver of vissen waarvan men zeker weet dat deze niet besmet zijn (geweest) te plaatsen om eventuele dragers van KHV (welke zelf niet meer ziek worden) te herkennen.
Bij uitbreken van KHV dient men snel te handelen (neem z.s.m. contact op met deskundige) om verlies van vissen te voorkomen.

Waterkwaliteit in quarantaine-systeem
Omdat het quarantaine-systeem meestal een geringe inhoud heeft, is controle van de waterkwaliteit tijdens de quarantaineperiode van essentieel belang.
Let met name op nitriet en ammoniak omdat deze gifstoffen juist kunnen leiden tot een verzwakte afweer en uiteindelijk tot ziekten.
Wekelijks water verversen vanuit de vijver (10-25%) en gecontroleerd voeren (afhankelijk van nitriet en ammoniak ontwikkeling) wordt dan ook geadviseerd.

Let bij een langere quarantaineperiodes (meer dan 1 maand) ook op de andere waterwaardes zoals pH, KH, GH en nitraat.

De praktijk
In de meeste gevallen is een quarantaine-periode van enkele weken bij 20°C voldoende om eventuele parasieten te kunnen signaleren.
Bij aanwezigheid van parasieten kan men deze dan in het quarantainesysteem behandelen.
De duur van deze behandeling(en) is afhankelijk van de parasieten die voorkomen, en varieert daardoor tussen de 1-3 weken.
Bacteriële problemen komen de laatste jaren veelvuldig voor.
Het is dan ook aan te raden om de quarantaine-periode iets te verlengen tot 3-4 weken, bij 20-22°C.
Indien zich dan geen bacteriële problemen hebben voorgedaan, kun je ervan uitgaan dat de vis gezond is.
Ook zal een eventuele KHV besmetting aan het licht komen bij deze temperatuur en quarantaineduur (plaats dan wel 2 vissen uit het bestaande bestand bij de nieuwe vis; zie voor uitleg bij onderdeel “virus”).
Op basis van praktijkervaringen bij het introduceren van nieuwe vissen wordt het gebruik van een quarantainesysteem steeds belangrijker voor het handhaven van een gezonde vijver.

Zoals duidelijk mogen zijn, dient het quarantaine-systeem aan bepaalde voorwaarden te voldoen wil men het optimaal in kunnen inzetten.
Het belangrijkste element hierin vormt een goed draaiend filtersysteem, omdat u anders de vissen bewust dan wel onbewust in een stresssituatie brengt en visziekten veroorzaakt.
Voor gerichte adviezen of info met betrekking tot quarantainesystemen kunt u bij Koi Health Care Centre terecht na telefonische afspraak.